Berit Piepgras // architect

Case Study Clean Air Schools / Pressure Cooker Workshop

Voor Atelier PRO architecten en in samenwerking met The Why Factory en Sjoerd Hoogewerf heb ik als voortzetting van het ontwerpend onderzoek “Clean Air Cities”, het project “Clean Air Schools” opgezet en uitgevoerd. Deze Case Study is als “pressure cooker” workshop opgezet en hebben we in een team gedurende 3 weken een locatiespecifiek ontwerp voor een school gemaakt. De school ligt aan de Ring van Antwerpen en daarmee op een gevoelige locatie qua luchtkwaliteit. We onderzoeken in deze Case Study of we middels het ontwerp van het gebouw de luchtkwaliteit in en om de school kunnen verbeteren.

Hierbij hebben we de “Clean Air Toolbox” verder uitgewerkt tot een werkbare prototype voor serious gaming. De kaartenset helpt bij complexe projecten om toekomstscenario’s voor de locatie door te “spelen”. Op deze manier kun je met verschillende stakeholders snel tot concrete vraagstellingen in een project komen en de prioriteiten van de verschillende partijen duidelijk maken.

Bij deze case study over stedelijke luchtkwaliteit heb ik andere disciplines en sectoren, zoals Stad Antwerpen en TNO, aan het onderzoek verbonden. Dit heeft de projecten in een maatschappelijke context geplaatst en maakt het complexe governance vraagstuk inzichtelijk.

Andere partners in dit project zijn VITO, Syntens Innovatie Centrum, Imago Bouwers en DGBC (Dutch Green Building Council)

Lees hier de blogs van de workshop:
De kick-off
Halverwege en tussenevaluatie
Resultaten en presentatie

Via facebook kun je het project volgen.

Lees hier meer over het project Clean Air Schools:

Clean Air Schools
In hoogstedelijke gebieden is nog steeds vraag naar nieuwe, goede scholen. Deze scholen worden vaak gepland op beschikbare gronden vlakbij ringwegen van steden. Dat zijn wat luchtkwaliteit betreft de slechtste plekken.

Met Clean Air Schools willen wij de urgentie van het probleem agenderen en ruimtelijke oplossingen aanbieden. De oplossingen zijn ruimtelijk-fysieke ingrepen, die zowel interieur als exterieur worden toegepast.
Ook toetsen wij het effect van ruimtelijke ingrepen op de kwaliteit van de buitenlucht. Het onderzoeksteam, bestaande uit interne en externe expertise, maakt een ontwerp voor een locatie waar die urgentie speelt en waarin wij onze kennis kunnen inzetten.

Case Study
Voor een start van Clean Air Schools hebben wij een geschikte locatie gevonden in samenwerking met de gemeente Antwerpen. Om een relevante ontwerpstudie te maken is het van belang dat het microklimaat, de concentraties van soorten luchtverontreiniging en de luchtstromingen van de site in kaart wordt gebracht. Met steun van de gemeente Antwerpen hebben wij relevante gegevens uit bestaande metingen kunnen gebruiken. Er  wordt in Antwerpen gefocust op de problematiek rond fijnstof en NO_x,

De locatie
De ideale locatie voor de case studie is bij voorkeur te vinden in een binnenstedelijke omgeving, eerder dan in een nieuwbouwgebied. In een bestaande stedelijke context zijn de uitdagingen voor het ontwerp groter en verwachten we door deze complexiteit een grotere diversiteit aan oplossingen. Na overleg met gemeente Antwerpen is besloten om de locatie aan de Desguinlei, voor de case te gebruiken. Het gaat over een binnenstedelijk gebied en ligt in een gevoelige zone (EU-richtlijnen) qua luchtkwaliteit.

Workshop
De Case Study wordt tijdens een pressure cooker workshop uitgewerkt. We ontwerpen locatiespecifiek en verwachten resultaten op gebouwenniveau en op stedenbouwniveau. In het ontwerpproces evalueren we de bevindingen met de gemeente Antwerpen, The Why Factory TU Delft, Dutch Green Building Council, Imago Bouwers en TNO. We werken samen met TNO aan de validatie van de uitkomsten van de Clean Air Schools workshop.

Kennisontwikkeling
Naast het locatiespecifieke ontwerp wordt er naar geschikte methoden gekeken om de bevindingen en conclusies optimaal te kunnen delen met de vakgroep en andere betrokken partijen, zoals stedenbouwers, gebiedsontwikkelaars, de gezondheidssector en producenten voor bouwproducten.